MORRIS STRAUCH PARA AGENCIAS DE NOTICIAS ENLACE JUDÍO
Otra yidisher lid –canción judía.
También puede interesarte
Esta es de Mark Warshawsky, que la escribió y musicalizó en algún momento del siglo XIX. En el siglo XXI me pidieron traducirla al español, más precisamente la semana pasada, una intérprete de la comunidad que la estará cantando estos días.
Habla sobre una pareja de ochenta y setenta años, que va al schul y de regreso a casa tienen cena y fiesta. Una canción cómica y tierna. No recuerdo si la cantamos en la escuela, pero se ha cantado en yidish y en hebreo, con 4, con 5 o con 8 estrofas, la han interpretado famosos, menos famosos, desconocidos, impostando la voz, sin impostarla, más rápido, más despacio, etc.
Aquí están traducidas las 15 estrofas, le siguen el original en yidish -el cual no logro separar sus párrafos en este editor- y al final, la fonética. Nunca las he oído cantadas todas juntas, en las interpretaciones todas empiezan con la misma estrofa y después es como un buffet, cada quien canta lo que quiere en el orden que quiere y la terminan como quieren. Escoja su versión, cante las estrofas que quiera, como quiera y cuando quiera,… mit a gutn apetit מיט א גוטן אפעטיט– buen provecho:
Achtsik er un zibetsik zi – Theodore Bikel אכציק ער און זיבעציק זי – טעאָדאָר ביקל: YouTube/Tyrni Sanddorn
“Hoy se cumplen exactamente cincuenta años
De vivir juntos este viejo par
Han envejecido, míralos
El ochenta y ella setenta.
A pesar de ser el zeide (1) y la bobe (2), son menudos y pequeños
El zeide y la bobe son elegantes
El con barba afilada, ella de barba partida
El ochenta y ella setenta.
Dios los regocijó con riquezas y honor
En la vida nunca se pelearon
Sólo se dicen el uno al otro: Nótele y Bóbele
El ochenta y ella setenta.
Hoy fueron ambos al schul (3)
Y ahí rezaron mucho
D_os los ayudó a bendecirlo
El ochenta y ella setenta.
Del schul fueron directo a la casa
Varios pasteles ya estaban sobre la mesa
Los pequeñuelos ya esperaban desde temprano
El ochenta y ella setenta.
El abuelo se lavó en el tazón de plata
La nieta vertía, te lo digo es un tesoro
La morenita, la misma Yétenle
El ochenta y ella setenta.
Sin mal de ojo todo el mundo se sentó en la mesa
Y cuando se sirvió el pescado picante
El Rebe (4) Herschele-Tsvi dio un discurso
El ochenta y ella setenta.
Como el zeide siempre fue un judío creyente
Y los judíos nunca se cansan de hacer el bien
Por ello D_os le ayuda todo el día a él
El ochenta y ella setenta.
La bobe siempre estaba llena de gracia
Mira como todavía le quedan sus joyas
También sonríe la bobe
El ochenta y ella setenta.
Todo el mundo tomó un poco de vino
Y el zeide con la bobe entraron a la rueda
Los nietos aplaudían
El ochenta y ella setenta.
Vieron que nadie se fuera temprano
El tío Leybush bailó una Cosaca (5) el solo
La tía Sosi bailaba sobre una rodilla frente a él
El ochenta y ella setenta.
Así se regocijaron durante media noche
“Bóbele”, le dijo el zeide: buenas noches
Que duermas con bien y tápate bien
El ochenta y ella setenta.
El zeide ya estaba muy viejo
Pronto cayo dormido
La bobe no pudo cerrar los ojos
El ochenta y ella setenta.
Se acordaba acostada en la cama
Que le hablaban de Noten para novio
El es brillante y guapo también
El ochenta y ella setenta.
La bobe comenzaba a dormir
En otra ocasión les contaré su sueño
Dejémoslos tranquilos
El ochenta y ella setenta.”
ס’איז הייַנט אַקוראַט געוואָרן פֿופֿציק יאָר
אַז זיי לעבן אין איינעם דאָס אַלטע פּאָר
זיי האָבן זיך געעלטערט קוקט אייַך צו
אַכציק ער און זיבעציק זי
כאָטש דער זיידע מיט דער באָבע זייַנען קורץ און קליין
נאָר דער זיידע מיט דער באָבע זייַנען מלא חן
ער מיטן שפּיצעכדיקן בערדעלע מיטן גוידערל זי
אַכציק ער און זיבעציק זי
גאָט האָט זיי מיט עושר און כּבֿוד באַגליקט
אין לעבן האָבן זיי זיך קיין מאָל נישט געקריגט
נאָר נאָטעלע נאָר באָבעלע רופֿן זיי זיך צו
אַכציק ער און זיבעציק זי
זיי זייַנען הייַנט געגאַנגען ביידע אין שול
און האָבן דאָרט טאַקע געדאַוונט פֿיל
גאָט האָט זיי געהאָלפֿן ברוך הוא
אַכציק ער און זיבעציק זי
פֿון דער שול זייַנען זיי אַהיים געגאַנגען גלייַך
אויפֿן טיש איז שוין געשטאַנען לעקעך אַ סך
און די אייניקלעך האָבן געוואַרט שוין פֿון אין דער פֿרי
אַכציק ער און זיבעציק זי
דער זיידע האָט זיך געוואַשן פֿון דער זילבערנער טאַץ
אויפֿגעגאָסן האָט דאָס אייניקל איך זאָג אייַך אַ שאַץ
יענטעלע די שוואַרץ-חנעוודיקע אָט-אָ-די
אַכציק ער און זיבעציק זי
דער עולם האָט זיך קיין עין הרע געזעצט צום טיש
און אַז מען האָט אויפֿגעגעבן די פֿייַערדיקע פֿיש
האָט אַ דרשה געזאָגט רעב הערשעלע-צבֿי
ַאכציק ער און זיבעציק זי
ווי דער זיידע איז געווען תּמיד אַ פֿרומער ייִד
ייִדן טאָן גוטס איז ער קיינ מאָל נישט מיד
דערפֿאַר העלפֿט אים גאָט אי שפּעט אי פֿרי
אַכציק ער און זיבעציק זי
און ווי די באָבע איז געווען אַ ווייַבעלע מלא חן
דאָס צירונג פּאַסט איר נאָך איצטער זאָגט אַליין
די באָבע האָט געטאָן אַ שמייכל דערצו
אַכציק ער און זיבעציק זי
דער עולם האָט גענומען צו ביסלעך ווייַן
און דעם זיידן מיט דער באָבען אין ראָד אַרייַן
די אייניקלעך האָבן געפּליעסקעט צו
אַכציק ער און זיבעציק זי
מע האָט געזען דער עולם זאָל זיך ניט פֿרי צעגיין
דער פֿעטער לייבוש האָט זיך געלאָזט אַ קאָזאַק אַליין
די מומע סאָסי איז געגאַנגען אַקעגן אויף איין קני
אַכציק ער און זיבעציק זי
אַזוי האָבן זיי געהוליעט ביז אַ האַלבער נאַכט
באָבעלע זאָגט דער זיידע אַ גוטע נאַכט
שלאָף מיר געזונט און דעק זיך גוט צו
אַכציק ער און זיבעציק זי
דער זיידע איז געוועזן שוין זייער אַלט
איז ער אַנטשלאָפֿן געוואָרן באַלד
די באָבע האָט נישט געקאָנט מאַכן די אויגן צו
אַכציק ער און זיבעציק זי
זי האָט זיך דערמאָנט אָט-דאָ ליגנדיק אין בעט
ווי מע האָט איר נאָטען פֿאַר אַ חתן גערעדט
אַ מופֿלג איז ער געווען און שיין דערצו
אַכציק ער און זיבעציק זי
די באָבע האָט אָנגעהויבן צו דרימלען מיט אַ מאָל
איר חלום וועל איך אייַך דערציילן אַן אַנדערש מאָל
לאָמיר זיי ביידן לאָזן צו רו
אַכציק ער און זיבעציק זי
S’iz haynt akurat gevorn fuftsik yor,
Az zey lebn in eynem, dos alte por
Zey hobn zij geeltert -kukt ayj tsu!
Ajtsik er un zibetsik zi.
Khotsh der zeyde mit der bobe zaynen kurts un kleyn,
Nor der zeyde mit der bobe zaynen mole jeyn
Er mitn shpitsejdikn berdele, mitn goyderl zi,
Ajtsik er un zibetsik zi.
Got hot zey mit oysher un koved baglikt,
In lebn hobn zey zij keyn mol nisht gekrigt:
Nor “Notele,” nor “Bobele” rufn zey zij tsu,
Ajtsik er un zibetsik zi.
Zey zaynen haynt gegangen beyde in shul,
Un hobn dort take gedavnt fil
Got hot zey geholfn -borej hu
Ajtsik er un zibetsik zi.
Fun der shul zaynen zey aheym gegangen glayj,
Oyfn tish iz shoyn geshtanen lekej a saj,
Un di eyniklej hobn gevart shoyn fun in der fri,
Ajtsik er un zibetsik zi.
Der zeyde hot zij gevashn fun der zilberner tats,
Oyfgegosn hot dos eynikl, ij zog ayj, a shats,
Yentele, di shvarts-khenevdike, ot-o-di,
Ajtsik er un zibetsik zi .
Der oylem hot zij, keyn-eyn-ore, gezetst tsum tish,
Un az men hot oyfgegebn di fayerdike fish,
Hot a droshe gezogt Reb Hershele-Tsvi,
Ajtsik er un zibetsik zi.
Vi der zeyde iz geven tomid a frumer yid,
Yidn ton guts iz er keyn mol nisht mid,
Derfar helft im got, i shpet, i fri
Ajtsik er un zibetsik zi.
Un vi di bobe iz geven a vaybele mole jeyn,
Dos tsirung past ir noj itster, zogt aleyn!
Di bobe hot geton a shmayjl dertsu,
Ajtsik er un zibetsik zi.
Der oylem hot genumen tsu bislej vayn.
Un dem zeydn mit der boben in rod arayn,
Di eyniklej hobn gepliesket tsu,
Ajtsik er un zibetsik zi.
Me hot gezen, der oylem zol zijnit fri tsegeyn,
Der feter Leybush hot zijgelozt a kozak aleyn,
Di mume Sosi iz gegangen akegn oyf eyn kni,
Ajtsik er un zibetsik zi.
Azoy hobn zey gehulyet biz a halber najt.
“Bobele” -zogt der zeyde- “A gute najt!
Shlof mir gezunt un dek zijgut tsu”,
Ajtsik er un zibetsik zi.
Der zeyde iz gevezn shoyn zeyer alt,
Iz er antshlofn gevorn bald…
Di bobe hot nisht gekont majn di oygn tsu,
Ajtsik er un zibetsik zi.
Zi hot zijdermont, ot-do, ligndik in bet,
Vi me hot ir Noten far a khosn geredt,
A mufleg iz er geven un sheyn dertsu,
Ajtsik er un zibetsik zi.
Di bobe hot ongehoybn drimlen mit a mol,
Ir jolem vel ikh dertseyln an andersh mol…
Lomir zey beydn lozn tsu ru,
Ajtsik er un zibetsik zi.
1. Abuelo
2. Abuela
3. Sinagoga
4. Rabino
5. Baile del sur de Rusia
